Next project
Wat.
Studio project
Waar.
Capelsebrug Rotterdam
Wanneer
Februari
Juli
2023
Huis naar autonomie
Prijzen
Iktinos nominatie
Een studio die geen studio mag zijn in een land als Nederland. 'Hoezo slapen mensen in Nederland op straat?', vroeg ik me af tijdens de eerste les. Het doel van deze studio is het maken van een opvang voor 40 personen.
Onderzoek naar het 'probleem'
Je kan het eigenlijk niet eens eens een onderzoek noemen, het is binnen drie seconden gegoogled. Het ligt er zo dik boven op dat je boos zou kunnen worden, maar waarom? Mijn onwetendheid naar het feit dat mensen in Nederland op straat moeten slapen wordt alleen maar vager en vager. Het feit dat er drie miljoen vierkante meter aan ongebruikte kantoorruimte beschikbaar is of het feit dat er 219.000 woningen leegstaan bevestigen hoe scheef onze morele weegschaal is.
Het grijze gebied
Kijk eens rond als je door de stad loopt, wat zie je? Winkels, monumenten, gebouwen of huizen. Maar kijk eens wat daar tussen zit: een steeg, een luifel, braak liggende grond of die leeg staande gebouwen. Verlaten plekken die onzichtbaar lijken, het lijkt wel ruis op de radar, een grijsgebied.
Zelf onze locatie is een grijsgebied, of zoals stedenbouwkundigen zullen zeggen 'een doorstroom locatie'. Grijze gebieden zijn plekken wat niemand zich toe-eigent. Maar prima functioneren als huis.
ARTIKEL 10
Wet van eigendom
ARTIKEL 22 lid 2
De overheid moet zorgen voor voldoende goede woningen
V.S.
Het heeft iets paradoxaals, aan de ene kant heb je inderdaad recht van eigendom maar aan de andere kant laat je mensen op straat slapen. Waarom kunnen deze mensen niet gebruik maken van die grijze gebieden?
Het radicale plan
Claim je plek! Pak waar je recht op hebt als de overheid je te kort schiet in het maken van huizen in een land waar vastgoedeigenaren stenen boven levens zetten of omdat - simpel weg- het nu toch niet wordt gebruikt.
Met te hier te downloaden stencil kan jij grijze gebieden aanstippen!
Heb jij een vermoeden van dat een pand leegstaat, een gebied niet gebruikt wordt of vind je gewoon dat hier iemand kan wonen? Stip het dan gewoon aan zodat mensen zonder een huis het kunnen claimen!
Claimen of kraken?
Nu hoor ik je denken 'je bedoeld dus gewoon kraken', ja dat klopt. In mijn onderzoek naar deze grijze gebieden stuitte ik ineens op kraken. Een protest naar de woningnood met uitspraken als 'geen woning geen kroning' met plekken als het krakers café de eerste hulp waar een kraak werd voorbereid of het krakers pand de grote Keijzer. Ja ik ben op de hoogte....
Stap 1
Het vinden van een grijsgebied
Uiteraard studeer ik om architect te worden, dus hoe vertaal ik mijn onderzoek naar een gebouw? Door mijn onderzoek eerst te abstraheren naar een illegale kant en een legale kant. Het informeren van een claim of een kraak is niet illegaal mat het faciliteren en uitvoeren wel. Dit heb ik letterlijk vertaald naar mijn gebouw. Ik maak een werkplaats dat ik verstop in het bestaande talud, daar boven op zet ik een informatie punt waar je uitleg kan krijgen over claimen. Het informatie punt til ik vervolgens op om zo een gebied (grijsgebied) te maken tussen de illegaliteit en legaliteit. In dit gebied komt een buurthuis. Een plek waar je samen kan komen om te koken, douchen of voor je was. Maar ook een plek waar je een claimploeg kan samenstellen.
Werking gebouw
Tekeningen gebouw
Manifest tekst
Het is vijf uur, het werk in de kleding sorteerruimte van het Leger des Heils zit er op. Terwijl Amro de deur uitloopt leest hij de krantenkop ‘’In Nederland staan 219.000 woningen leeg’’. Amro leest het artikel terwijl hij door de stad loopt maar halverwege het artikel struikelt hij over een zak vuilnis in een verlaten stukje Rotterdam. Amro kijkt op en beseft dat hij in zijn voortuin ligt. Hij staat op en klimt over het hek - dat het terrein van een gemaal omheint - en gooit zijn tas op zijn bed. Niemand weet dat deze plek bestaat en niemand weet dat Amro hier woont. Op de achtergrond hoort hij zijn twee vrienden, hij pakt een stuk brood en loopt naar de kade waar hij twee meerkoetjes voert. Als de zon ondergaat en zijn vrienden voldaan naar huis zwemmen besluit hij om naar bed te gaan. Hij loopt naar zijn slaapkamer en plaatst een multiplexplaat tussen twee betonnen wanden. Hij kruipt in zijn slaapzak, zet zijn kussen tegen de natte wand en valt trillend van de kou inslaap.
Artikel 22, lid 2 van de Nederlandse Grondwet stelt dat de overheid moet zorgen voor huisvesting. Toch moeten 32.000 mensen op straat slapen terwijl in Nederland 219.000 woningen leegstaan. Leegstaande gebouwen, doodlopende stegen, de ruimte onder een viaduct zijn voorbeelden van grijze gebieden. Dit zijn locaties of ruimtes die onzichtbaar en onbekend zijn, en door niemand worden geclaimd. Het grijze gebied tussen het metrostation en de N210 in Capelsebrug wordt een plek waar mensen geleerd wordt hoe je een grijs gebied kan claimen, het wordt het hoofdkwartier van de claimers. Door het claimen van een grijs gebied creëren de claimers een thuis en een plek in onze maatschappij. In ruil daarvoor geven ze op hun beurt de plek weer betekenis. Bij het claimen van een grijsgebied kom je aan iemand anders eigendom. Het maakt niet uit dat je een vergeten plek weer betekenis geeft, het recht van eigendom maakt het claimen illegaal. Maar mijn vraag aan jou is: wat weegt zwaarder, het recht op huisvesting of het recht van eigendom?
Beoordeling Iktinos
Het uitgangspunt van dit project is dat leegstand het meest eenvoudige en voor de hand liggende antwoord biedt op de behoefte aan een eigen woning onder dak- en thuislozen. De jury ziet dat dit project het oude gegeven van kraken en krakersspreekuren afstoft en nieuw leven inblaast. Ze heeft waardering voor de agency die dak- en thuislozen wordt geboden maar ziet niet zo’n sterke samenhang tussen de aanstekelijke campagne ‘Claim je Plek!’ met prachtige stripposter, en het ontwerp van het buurthuis met illegale werkplaats.